عکاسی کاندید (Candid Photography) یا عکاسی ناگهانی به عکسی گفته میشه که بدون برنامه ریزی و ژست دادن گرفته میشه. در واقع یک عکس کاندید عکسیه که سوژه از گرفتن اون آگاه نیست. به اصطلاح عمومی، عکاسی کاندید همون عکسهاییه که بی هوا ازمون گرفته میشه. یه جورایی شکار لحظه ها! افراد معمولا وقتی تو خودشون هستن، بیشتر شبیه خودِ واقعیشون رفتار میکنن. عکاسی کاندید به ما کمک میکنه بتونیم تا حدودی ویژگیهای شخصیتی افراد رو نشون بدیم. یکی از اساتید عکاسی کاندید، هنری کارتیه برسون هست.

توی این مقاله قصد دارم شما رو بیشتر با مفهوم عکاسی کاندید آشنا کنم و چند ترفند و تکنیک هم برای گرفتن عکسهای پرتره کاندید بهتون یاد بدم. با من همراه باشین.

عکاسی کاندید چیه و به چه دردی میخوره؟

ایده اصلی عکاسی کاندید اینه که آدم‌ها رو تو حالت طبیعی خودشون ثبت کنیم. اونها نباید از گرفتن عکس آگاه بشن. چون معمولا وقتی آدم ها میفهمن که قراره ازشون عکس گرفته بشه، رفتارشون رو عوض میکنن و از حالت طبیعی خودشون خارج میشن. یادتونه چندین سال پیش توی مراسم‌های عروسی وقتی موقع غذا خوردن دوربین میومد رومون همونطوری قفل میشدیم؟ قاشق بین بشقاب و دهان ما بود که همونطوری میموندیم. شروع میکردیم لبخند زدن و نگاه کردن به دوردست ها که مثلا حواسمون نیست. 😀

همه ما عکاسها دیدیم که وقتی آدمها رو مجبور میکنیم به دوربین لبخند بزنن یا به دوربین نگاه کنن، چقدر از حالت طبیعی خودشون خارج میشن. یا اینکه ازشون بخوایم جلوی دوربین ژست خاصی بگیرن (مخصوصا اگه مدل نباشن). نتیجه نهایی اینجور عکسها، حالت طبیعی و واقعی دوستان و عزیزان ما نیست. برای کسانی که عکاسی خیابانی انجام میدن، همین امر در مورد آدم‌های توی خیابون هم صادقه.

گرفتن عکسهای پرتره کاندید، یکی از اهداف عکاسی خیابانیه. حتی گاها اصطلاحات عکاسی خیابانی و عکاسی کاندید به جای هم به کار میرن ( با اینکه با همدیگه کاملا متفاوت هستن).

نکات مهم در مورد عکاسی کاندید

چند تکنیک وجود داره که میتونه به شما در خلق عکسهای کاندید پرتره کمک کنه. به کمک این تکنیک‎‌ها میتونین توی سفر یا وقتی توی خیابون هستین عکسهای ناگهانی خیلی خوبی بگیرین. توی این نکات فرض بر این گرفته شده که شما سعی میکنین بدون جلب توجه سوژه ازش عکس بگیرین.

از دوربینهای کوچک استفاده کنید.

هرچی دوربین و لنز شما بزرگتر باشه، بیشتر جلب توجه میکنه. یه نکته در مورد دوربینهای کوچک وجود داره (منظورم دوربینهای کامپکت یا میرورلسه) و اونم اینه که آدمها کمتر ازشون میترسن! بله درست خوندین. خیلی از آدم ها از دوربین و لنزهای بزرگ ما میترسن و نسبت بهشون گارد میگیرن. یکی از دوستان من که اتفاقا مدل هم هست یک بار بهم گفت که وقتی با عکاسهایی کار میکنه که دوربین و لنزهای کوچکتر دارن، احساس راحت‌تری داره. وقتی یک مدل با تجربه این حرف رو میزنه، از آدمهای عادی چه توقعی دارین؟

به همین دلیل من عاشق دوربینهای سونی و فوجی فیلم برای عکاسی خیابانی یا عکاسی در سفر هستم. مدلهایی مثل X-T2 یا A7R III برای حمل و نقل خیلی سبک هستن و ابعاد کوچیکی هم دارن. به همین دلیل مردم در مقابل این دوربین ها حس بهتر و راحت تری دارن.

اما اینجا یک استثنا هم داریم. لنزهای تله فوتو برای عکاسی از سوژه های دور خیلی عالین. با این لنزها، کمتر درگیر موضوع اصلی میشین و میتونین از راه دور کارتون رو انجام بدین.

یک لوکیشن جذاب پیدا کنید و منتظر رسیدن آدم های جذاب بمونید.

در واقع باید لوکیشن رو مثل یک صحنه ببینین و آدم‌ها رو بازیگرانی که مشغول بازی روی این صحنه هستن. وقتی که یک لوکیشن جذاب و خوب پیدا کردین، تنها کاری که باید انجام بدین اینه که صبر کنین تا شخصیت‌ها برای بازی کردن به روی صحنه بیان! این کار توی سفرها خیلی خوب جواب میده. چون نسبت به شهر خودتون، همه چیز جدید و جذاب به نظر میرسه.

ارتباط چشمی با آدم ها برقرار نکنید یا نگاهشون نکنید.

سعی کنین به پشت سر اونها نگاه کنین. جایی در پس زمینه. وانمود کنین دارین از دوردستها عکس میگیرین. اینطوری آدم ها فکر میکنن داشتین از چیز دیگه ای عکاسی میکردین و اونها فقط سر راه شما بودن. در حالیکه خبر ندارن خودشون سوژه اصلی بودن! وقتی دوربین رو روی چشمتون نگه دارین، این تکنیک بهتر جواب میده. حتی اگه عکستون رو گرفتین، باز هم دوربین رو روی چشمتون نگه دارین و وانمود کنین دارین عکس میگیرین. اینطوری آدم ها فکر میکنن هنوز عکس نگرفتین و کمتر بهتون شک میکنن.

از لنز واید استفاده کنید.

با استفاده از لنزهای واید، شما میتونین دوربین رو به سمت دیگه ای نشونه برین. به دلیل زاویه دید وسیع این لنزها، میتونین لنز رو به سمتی غیر از جایی که سوژه هست نشونه برین ولی سوژه رو هنوز هم توی کادر داشته باشین. (مثلا سوژه رو در یک سوم راست یا چپ کادر قرار بدین). این کار هم موجب میشه متوجه نشن که سوژه عکس شما بودن. مخصوصا اگر ارتباط چشمی باهاشون برقرار نکنین.

با تمرین کردن، خودتون متوجه میشین که کدوم تکنیک توی کدوم موقعیت براتون مناسب تره.

برای گرفتن عکس پرتره کاندید کسب اجازه کنید.

اما یک تله ممکنه توی عکاسی کاندید شما رو به دام بندازه. اونم اینه که ممکنه شما فکر کنین کلا عکاسی کاندید یعنی دوربین دستمون بگیریم و از هرکی حواسش نبود عکاسی کنیم. نتیجه این کار رو همه دیدیم. افراد غریبه و غیرعادی که توسط دوربین عکاسان خیابانی شکار میشن.

اما گاهی اوقات هست که تنها راه شما برای خلق یک عکس پرتره کاندید عالی، اینه که نزدیک سوژه بشید و ازش برای عکس گرفتن کسب اجازه کنید. ایده اینطوریه که ما میخوایم عکس پرتره ای بگیریم که بخشی از شخصیت افراد رو به ما نشون بده. اما طوری که طبیعی جلوه کنه و نه به زور.

در ادامه عکسی براتون آوردم که از کارناوالی در کادیز اسپانیا گرفته شده. اندرو گیبسون، عکاس این عکس، در موردش اینطور گفته:

طی مدتی که عکاسی میکردم، چندین بار ایستادم و از آدم هایی که لباس‌های جذاب پوشیده بودن، برای عکاسی اجازه گرفتم. این تکنیک خیلی خوب جواب میده (بعضا به این نوع عکس گرفتن، عکاسی پرتره خیابانی هم میگن)، اما چون باید با افراد غریبه صحبت کنین و ازشون اجازه بگیرین، ممکنه براتون کمی عذاب آور باشه. مخصوصا اگه درو نگرا باشین و قبلا هم این کار رو انجام نداده باشین.

تنها راه یاد گرفتن اینکه چجوری به آدم‌ها نزدیک بشین، اینه که یهویی برین و انجامش بدین. از قبل براش برنامه ریزی نکنین. اما خوبه که یه دلیل برای ارائه به آدم ها داشته باشین. اونها باید بدونن چرا قراره ازشون عکس گرفته بشه. یا عکسها قراره کجا استفاده بشن. اندرو گیبسون میگه:

من توی کادیز، به سادگی به آدم‌ها میگفتم که از آرایش صورت و لباسشون خوشم اومده و اگه اجازه میدن ازشون عکس بگیرم.

دلیل دیگه میتونه این باشه که شما دارین یک پروژه عکاسی از آدم های اون شهر یا محله انجام میدین.

پروژه های عکاسی پرتره کاندید

یک روش دیگه برای تقویت مهارت عکاسی کاندیدتون اینه که برای خودتون پروژه تعریف کنین. یک موضوع انتخاب کنین، دوربین رو بردارین و شروع به عکاسی از ادم ها کنین. عکاسی کاندید مثل هر ژانر دیگه عکاسی نیاز به تمرین و تکرار داره تا توش به مهارت برسین. مهارت اصلی برای اینکه یک عکاس کاندید ماهر بشین، داشتن سرعت عمله. باید بتونین توی کسری از ثانیه دوربین رو آماده کنین، کادر ببندین، فوکوس کنین و چند عکس بگیرین.

پس اگه به عکاسی پرتره کاندید علاقمند شدین، همین الان یه برنامه دقیق براش بریزین و شروع به کار کنین.